Hồ chứa nước Đồng Mít với dung tích 89,8 triệu m3 có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 6.742 ha, tạo nguồn cấp nước cho sinh hoạt, công nghiệp, dịch vụ, giảm ngập lụt và đẩy mặn cho hạ du, giải quyết vấn đề thiếu nước cho các huyện phía bắc Bình Đình; là một dự án quan trọng của tỉnh để thực hiện Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
Theo GS.TS Phan Sỹ Kỳ, nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT đã có lần tâm sự: “Cả đời tôi gắn bó với ngành thủy lợi, đến nay đã gần 90 tuổi mà tôi chưa thấy công trình thủy lợi nào đẹp như hồ Đồng Mít. Hồ Đồng Mít là công trình thủy lợi đẹp nhất nước với kiến trúc hài hòa, hiện đại, là niềm tự hào của ngành thủy lợi Việt Nam”.
Bên cạnh đóng góp tích cực về đảm bảo phát triển nông nghiệp, hồ chứa nước cũng gây nên tác động tiêu cực đối với môi trường và xã hội, điển hình là việc xả lũ hàng năm hay nguy cơ tiềm tàng về sự cố đập gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng.
Để giải quyết vấn đề này, các Giảng viên của Khoa Kỹ thuật Tài nguyên nước đã tham gia xây dựng Phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cho hạ dụ hồ chứa Đồng Mít nhằm mục đích:
– Xây dựng được các kịch bản vận hành hồ chứa trong tình huống khẩn cấp hoặc vỡ đập;
– Xây dựng Bản đồ ngập lụt vùng hạ du đập trong tình huống khẩn cấp hoặc vỡ đập;
– Các tình huống khẩn cấp hoặc vỡ đập; dự kiến và kế hoạch ứng phó ở công trình đầu mối;
– Thống kê các đối tượng bị ảnh hưởng, mức độ ảnh hưởng theo các kịch bản;
– Quy định về chế độ, phương thức thông tin, cảnh báo, báo động đến chính quyền địa phương, cơ quan quản lý nhà nước về thủy lợi, phòng chống thiên tai và người dân khu vực bị ảnh hưởng;
– Kế hoạch ứng phó phù hợp với từng tình huống lũ, ngập lụt ở vùng hạ du đập;
– Nguồn lực tổ chức thực hiện phương án;
– Trách nhiệm của chủ sở hữu, chủ quản lý, tổ chức, cá nhân khai thác đập, hồ chứa nước, chính quyền các cấp và các cơ quan, đơn vị liên quan.
Quy trình thực hiện Phương án ứng phó khẩn cấp cho hồ, đập theo Nghị định 114/NĐ-CP:
Ví dụ kết quả bản đồ ngập lụt hạ du hồ chứa Đồng Mít trường hợp xả lũ 0,2% và có mưa cùng tần suất:
Phương án được phê duyệt sẽ là cơ sở pháp lý khoa học để các cấp chính quyền và người dân có kế hoạch ứng phó trong tình huống xấu xảy ra tại hồ Đồng Mít.