CÔNG CỤ HỖ TRỢ TÍNH TOÁN THỦY VĂN THIẾT KẾ

Tính toán thủy văn là một trong những khâu quan trọng và đầu tiên trong thiết kế và xây dựng các công trình thủy lợi. Quy phạm Thủy lợi - Tính toán các đặc trưng thủy văn thiết kế (QPTL-C6-77) trước đây không có các phần mềm hỗ trợ tính toán, lại có nhiều bảng tra, các bảng tra này lại phải tra từ bảng tra kia, một bảng tra có nhiều biến số nên việc tính toán tra các phụ lục mất nhiều thời gian. Sau này có nhiều tác giả viết những phần mềm hỗ trợ như phần mềm vẽ đường tần suất, tính toán các giá trị lưu lượng dòng chảy thiết kế và vẽ đường quá trình dòng chảy thiết kế, điều tiết hồ chứa. Tuy nhiên, các phần mềm này cũng không được cập nhật thường xuyên, một số phần mềm đã cũ không còn thích hợp chạy trên các bản window mới như window 10, 64 bit. Hơn nữa các thiết bị hỗ trợ tính toán hiện nay cũng đa dạng như máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh cũng đổi mới liên tục nên nhiều phần mềm tính toán không còn thích hợp sử dụng nữa. Bài viết này giới thiệu một công cụ hỗ trợ nội suy các biểu bảng phù trợ, nội suy không gian các bản đồ đẳng trị và hỗ trợ một số chức năng tính phục vụ tính toán thủy văn thiết kế trên Web.

Các bảng tra phục vụ tính toán các đặc trưng thủy văn thiết kế được kế thừa một phần từ QPTL-C6-77 và được cập nhật, bổ sung, xây dựng mới với số liệu cập nhật đến 2019 trong đề tài NCKH cấp Bộ “Nghiên cứu cập nhật phương pháp tính toán các đặc trưng thủy văn thiết kế công trình thủy lợi” do trường đại học Thủy lợi thực hiện bao gồm:

- Bảng tra bản đồ đẳng trị moduyn dòng chảy chuẩn (Mo),

- Bảng tra tính toán dòng chảy năm thiết kế cho các phân vùng để sử dụng trong trường hợp không có số liệu (công thức, bảng tra),

- Bảng tra thông số quan hệ giữa mưa và dòng chảy chuẩn,

- Bảng tra thông số hiệu chỉnh hệ số phân tán dòng chảy năm,

- Bảng tra các thời kỳ dòng chảy trong năm cho các lưu vực trên toàn quốc,

- Bảng tra về hệ số dòng chảy lũ,

- Bảng tra về thông số tập trung nước trên sườn dốc,

- Bảng tra về thông số tập trung nước trong sông,

- Bảng tra về thời gian tập trung dòng chảy trên sườn dốc,

- Bảng tra về thời gian tập trung dòng chảy trong sông,

- Bảng tra về hệ số triết giảm mô đun đỉnh lũ theo diện tích lưu vực,

- Bảng tra bản đồ đẳng trị mô đun đỉnh lũ cho các diện tích và tần suất điển hình,

- Bảng tra về lớp tổn thất ban đầu,

- Bảng tra về hệ số chuyển đổi tần suất,

- Bảng tra tọa độ đường quá trình lũ theo một số dạng hình học đơn giản.

Công cụ hỗ trợ tính toán thủy văn thiết kế hiện đang được chạy thử nghiệm trên nền web http://vanhanhho.com/TVthietke/. Đây là chương trình có giao diện dễ dùng, giao diện chương trình tự động điều chỉnh phù hợp với các loại máy vi tính, máy tính bảng và điện thoại thông minh.

Ngoài việc hỗ trợ tra bảng, bản đồ, hỗ trợ nội suy không gian, chương trình còn có các công cụ vẽ đường tần suất, tính toán các đường IDF (Cường độ - Thời khoảng – Tần suất) không thứ nguyên và có thứ nguyên cho các phân vùng mưa rào trên toàn quốc, tính toán dòng chảy lũ theo công thức cường độ giới hạn, tra mô đun dòng chảy kiệt 3 tháng, 1 tháng, 1 ngày nhỏ nhất, tra hàm lượng phù sa lơ lửng. Chương trình cũng có thể tính toán các giá trị thiết kế từ các kết quả tra và bảng tra tần suất Pearson III và Kriski – Menken.

Công cụ hỗ trợ vẽ đường tần suất

Công cụ tra lượng mưa năm

Công cụ tính toán lũ theo công thức cường độ giới hạn